Một kiểu tuyệt vọng hiện sinh

Mình vừa đọc được 1 bài báo nói về Paradise Syndrome - Hội chứng Thiên đường. Tuy đây là 1 term chưa chính thức được công nhận bởi psychologists nhưng ý tưởng về sự bất hạnh do hội chứng này gây ra là điều bản thân mình thông cảm được và muốn bàn 1 chút, thực ra vì mình đang mắc phải vấn đề này nên sẽ không có quá nhiều phân tích trong bài viết :0

Paradise Syndrome: Tình trạng con người thấy thiếu thỏa mãn kể cả khi đã đạt được mong muốn (theo Medicational Dictionary)

Giáo sư Yong Wah Goh tại Đại học Nam Queensland cho rằng: Hội chứng Paradise là kết quả của thời đại ái kỷ mà chúng ta đang sống. Ông giải thích: “Những người có kỳ vọng quá cao và thiếu thực tế sẽ không bao giờ cảm thấy hài lòng, mục tiêu của họ luôn thay đổi”.

Với bản thân, mình luôn có những mục tiêu mới và không ngừng cố gắng để đạt được chuẩn mực mình tự đặt ra, và khi đạt được nó rồi, mình rotate nó theo hướng khác và vòng lặp tiếp tục, không bao giờ cảm thấy đủ.

Hầu hết chúng ta có xu hướng mong muốn cuộc sống trong tương lai hoạt động đúng theo cách mà chúng ta kỳ vọng. Tuy nhiên, khi kỳ vọng khác với thực tế, chúng ta buộc phải giảm bớt chuẩn mực về sự hài lòng. Vấn đề này từng được giải thích qua nghiên cứu của Paul Watzlawick và cộng sự vào năm 1974 ( cuốn Change: Principles of Problem Formation and Problem Resolution). Khi tâm trí của chúng ta luôn hướng đến việc tìm kiếm ý nghĩa và mục đích trong mọi việc, chúng ta thường trở nên chán nản và kém hạnh phúc khi nhận ra rằng bản thân không còn mục đích nào để theo đuổi hoặc quá trình và kết quả không như kỳ vọng. Hãy ví như việc bạn đang đi xe đạp và tự dưng, bạn quan sát, tách bản thân với cái người đang đi xe đạp là bạn, tự hỏi về sự di chuyển của 2 chân, về lý do bạn làm điều này và nhận ra bạn đang đạp xe trong vô thức. Bạn ngưng đạp và ngã.

Existential Desperation

Con người hiện sinh luôn không ngừng tìm kiếm câu trả lời cho ý nghĩa của sự tồn tại, của bản thân họ. Trong trường hợp của những người có Identity Crisis hay Paradise Syndrome, thậm chí là Anxious Disorders, họ không xác định được bản thân là ai, đại diện cho điều gì và chọn các định danh họ bằng 1 nghề nghiệp, 1 vai trò như bác sĩ, luật sư hay nhân viên bán hàng,..Họ sợ cảm giác rời xa danh tính của mình hoặc nguyên do khác, do nhận ra tính quan trọng của "bản ngã", của sự sống có ý nghĩa chứ không đơn giản là "tồn tại" và "hiện hữu". Quá tập trung trả lời câu hỏi "tôi là ai", cá nhân dễ mất đi ranh giới giữa bản thân của công việc, của những gì được đặt tên mà quên đi con người đời sống, bản thể con người của mình.

Một điều khác gây ra tuyệt vọng hiện sinh là cách áp dụng máy móc vào niềm tin về mục đích. Rất nhiều người hiểu rằng cuộc sống chỉ hạnh phúc khi chúng ta sống có mục đích và trải nghiệm những mục đích đó, điều này không sai nhưng dễ gây ra tình trạng đặt những mục tiêu vô tưởng (well tại sao tôi chỉ có thể là 1 trong các nhân viên cung ứng, mà không là nhà thiên văn học nhỉ, rõ là làm nhà thiên văn học thì hay hơn là nhân viên cung ứng mà), vượt khỏi khả năng thực tế có thể đáp ứng, những kỳ vọng "thiên đường".

Điều này xảy ra khi bạn có nhận thức việc đặt mục tiêu và chọn kỳ vọng quá cao.

Và hậu quả là, bạn sẽ ngồi trách móc bản thân (như mình luôn làm), rằng bạn ngu ngốc, bất tài, chưa đủ chăm chỉ,.. Đồng thời, với mình, khi quan điểm của mình không được chấp thuận, hay có ai đó nói với mình rằng mình đang thiếu thực tế khi làm quá nhiều thứ, mình sẽ dễ cho rằng người khác chỉ đang không hiểu hay muốn làm tổn thương niềm tin của mình, which is pretty bad.

Giải pháp ở đây là gì, well mình sẽ không nói đâu vì thật clinché khi đứa có vấn đề lại đi khuyên đứa khác. Nhưng với tư cách là 1 đứa thích sugar coat, không chịu được cái ý nghĩ luôn có vấn đề không thể giải quyết và thích những gì tốt đẹp, mình sẽ tóm gọn cách giải quyết the paradise syndrome như sau:

1. Cảm thấy biết ơn. Hãy nhìn xung quanh những thứ bạn có, những việc bạn đã làm được, biết ơn mọi người và chính bạn

2. Tử tế với bản thân (tăng self - compassion với bản thân)

3. Thừa nhận rằng sẽ có những mục tiêu hay những sự việc vượt khỏi khả năng giải quyết của bạn, bởi vậy hãy sống thực tế hơn, biết đâu là đủ, tập trung giải quyết những vấn đề khả thi hiện tại.

Bài viết này dở tệ, như nhai báo giấy, vì mình tin là viết ra thì đỡ cảm thầy tệ hơn nhưng mà không.